สัจจะ

แต่มนุษย์ทำอะไรได้บ้าง คุณและผมสามารถทำอะไรได้บ้างในการสร้างสรรค์สังคมที่ต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง เรากำลังถามตัวเราเองถึงปัญหาที่จริงจังมาก มีอะไรที่จะต้องทำบ้างหรือไม่ เราสามารถทำอะไรได้บ้าง จะมีใครบอกเราบ้างไหม ผู้คนได้บอกเรา ท่านได้บอกเล่าแก่เราโดยพยายามหล่อหลอมเราให้เข้าสู่แบบอย่างอันใหม่ และแม้เช่นนั้นก็ไม่ได้นำเราไปถึงไหน ผู้ที่เชี่ยวชาญและได้รับการศึกษาได้บอกเล่าแก่เรา แต่นั่นก็หาได้พาเราก้าวหน้าต่อไปไม่ เราได้รับการบอกกล่าวว่าวิถีทางทั้งมวลนำไปสู่สัจจะ คุณมีทางของคุณในฐานะที่เป็นชาวฮินดูและผู้อื่นก็มีวิถีทางของเขาในฐานะที่เป็นชาวคริสเตียน และอีกคนก็เป็นมุสลิม และทุกคนจะพบกันที่ปากประตู สัจจะไม่มีหนทาง และนั่นเองเป็นความงามของสัจจะ สัจจะคือการมีชีวิต สิ่งที่ตายไปแล้วมีหนทางเข้าสู่มันได้เพราะมันนิ่งอยู่กับที่ แต่เมื่อคุณเห็นว่า สัจจะเป็นสิ่งที่มีชีวิตชีวา เคลื่อนไหวไม่มีที่พำนัก ไม่มีมัสยิดหรือโบสถ์ ซึ่งไม่มีศาสนา ไม่มีครูหรือปรัชญาเมธี ไม่มีใครสามารถนำทางคุณเข้าสู่สัจจะได้ เมื่อนั้นคุณจะเห็นด้วยว่า สิ่งที่มีชีวิตชีวานี้คือ สิ่งที่คุณเป็นอยู่คือความโกรธของคุณ ความโหดร้ายของคุณ ความรุนแรงของคุณ ความผิดหวังของคุณ ความปวดร้าวทรมาน และความโศกเศร้าที่คุณอยู่กับมัน การเข้าถึงเรื่องราวทั้งหมดนี้คือสัจจะ และคุณจะเข้าใจมันได้ก็ต่อแต่เมื่อคุณรู้ว่าจะมองสิ่งเหล่านั้นในชีวิตของคุณได้อย่างไร และคุณไม่อาจมองมันผ่านทางแนวความคิด ผ่านทางม่านแห่งภาษา ผ่านทางความหวังและความกลัวได้